Herenstraat 18: De Witte Zwaan

Op een landkaart uit 1603 staat ‘De Zwaan’ vermeld als behorend bij bierbrouwerij ‘De Zevenster’, die op de andere hoek van ‘t Sluisje en de Herenstraat stond. De brouwerij dankt haar naam aan het sterrenbeeld Zevenster. Dat is de Grote Beer, dat zeven sterren telt. Van de brouwerij zouden onder de panden Herenstraat 16 en 17 nog restanten van de oude brouwkelders aanwezig zijn.

Het huidige pand is gebouwd in 1790, maar als herberg staat voormalige cafe ‘De Zwaan’ al bijna 200 jaar langer bekend, maar dan als ‘De Witte Zwaan’. Het woord ‘zwaan’ of ‘zwaantje’ in de naam van een herberg gaf aan dat de ‘meiskes van plezier’ de gasten wachtten. In de 17e en de 18e eeuw was achter De Zwaan een kaatsbaan. Toen die verdween kwamen er paardenstallen achter het gebouw. Daar stalden de boeren hun paarden als ze in de week van de markten in Utrecht kwamen en zondags als ze naar de St. Nicolaaskerk gingen. De Zwaan was het café voor de boeren, zoals elk café een eigen, aparte klantenkring had.

Op de hoek van het pand hangt nog een   negentiende-eeuws uithangbord met daarop de Zwaan, refererend aan de naam van het etablissement dat zijn oorsprong als herberg kent.